LA COMPAGNIE DE L’ORIENT EXPRESS

• Yazan: Sevim BURAK
• Sahneye Koyan: Alita BALDI
• Dramaturji: Claire HORDE
• Çeviri: Marie-Christine VAROL
• Oynayan: Lulu Menase

Sevim Burak’ın, Eski İstanbul’u ve azınlıkları son derece farklı bir bakış açısı ile ve düşsel bir dünya oluşturarak anlattığı “Yanık Saraylar” adlı öykü kitabından “Ah Yarab Yahova” öyküsü, Marie Christine Bornes Varol tarafından Fransızca’ya çevrildi, Lulu Menase tarafından oyunlaştırıldı ve Arjantinli tiyatro yönetmeni Alita Baldi tarafından sahneye kondu.
Öyküde 1930’lu yıllarda İstanbul’un Kuzguncuk semtindeyiz. Osmanlı İmparatorluğu çöküyor ve yeni, laik bir Türkiye Cumhuriyeti doğuyor. İşte “Yanık Saraylar” bu çerçeve içinde Müslüman bir erkekle Yahudi bir kadının trajik öyküsünü ele alırken, bu kültürel ve dini farklılıkların baskısı altındaki kişilerin psikolojik ve politik çelişkilerini ortaya koyar. Yaşanan bu çelişkilerin kaçınılmaz sonuçlarından biri de ikisinin de kimliklerini ve kültürel odaklarını kaybetmeleridir. Bu da kendini sonunda çıldırarak din ırk kavramlarının birbiriyle karıştırılarak sayıklanmasıyla kendini dile getirir. Kişilerin kullandıkları dil, yetiştikleri dinin ne kadar etkisi altında kaldıklarını göstermektedir. Öyküde zayıf bir ruhsal yapıya sahip olan Bilal’in, iki kültürün çatışması içinde bocalaması, babasının ölümü sonucunda aklını kaçırarak evinin bodrum katında yangın çıkarıp tüm mahalleyi 7 Temmuz 1931’de havaya uçurması anlatılmaktadır. Oyunda ölümü simgeleyen bu tarih, aynı zamanda Sevim Burak’ın doğum tarihidir. Bilal’in not defterlerinden oluşan öykünün en vurucu yanı kuşkusuz, özgün mekân ve zaman çerçevesinde Bilal’in ruhsal yapısındaki değişimlere bağlı olarak dilin de yavaş yavaş bozulmasıdır.

SEVİM BURAK
7 Temmuz 1931- Aralık 1984 tarihleri arasında yaşamış olan Sevim Burak, Türkiye’nin en önemli yazarlarından biri olarak özellikle genç akım yazarları üzerinde büyük etkisi olmuştur. Çalışmalarının kaynağını otobiyografik bir altyapı ile eski Ahid’den alınan alıntılar oluşturmaktadır.
Sevim Burak’ın “Yanık Saraylar” adlı bu yapıtı ilk kez yabancı bir dile çevrilerek Fransa’nın çeşitli yerlerinde La Compaigne de L’Orient Express topluluğu ile Lulu Menase tarafından başarıyla sahnelenmiştir.

LULU MENASE
İstanbul doğumlu Fransız tiyatro sanatçısı Lulu Menase, Fransa’da Uluslararası Tiyatro Üniversitesi’ni bitirdi. 1972 yılından sonra profesyonel yaşamını sürdüren sanatçı, Paris’te “La Compaigne de l’Orient Express”’i kurdu. Sevim Burak’ı Fransa’da tanıtmayı yıllardan beri istediğini belirten Menase, daha önce bu ülkede iki Türk yazarının; Adnan Özyalçıner’in “Asfalt” ve Murathan Mungan’ın “Billur Köşk” adlı yapıtlarını da oyunlaştırdı.
Sevim Burak’ın ilk bakışta tiyatrodan hayli uzak görünen “Ah Yarab Yahova” adlı öyküsünü büyük bir yaratıcılıkla ve cesaretle yorumlayan sanatçı, öyküyü bilmeyenler için oldukça zor olan metni, kolaylaştırıcı trüklere başvurmaksızın çözümler ve oyuna nefes kesen bir hareketlilik kazandırarak seyirciye sunar.