Yazar, oyuncu ve yönetmen Pippo Delbono, 1959’da Varazze’de doğdu. Geleneksel tiyatro eğitiminin ardından Danimarka’da beden ve ses üzerine titiz bir çalışma ile oryantal tiyatronun ilkelerini inceledi. Daha sonra Pina Bausch tarafından çalışmalarını izlemek üzere Almanya’ya davet edildi. 1980’lerin başında Compagnia Pippo Delbono’yu kurdu ve Il Tempo degli Assassini’den (1987) La Gioia’ya (2018) kadar çalışmalarının çoğunu onlarla birlikte yarattı. Sanatçı, oyun sahnelemekten ziyade yıllar içinde sayıları artan bir oyuncu grubuyla tasarlanan, bütünlüklü yaratımlar gerçekleştiriyor. Sosyal olarak dışlanmış insanlarla karşılaşması ise şiirsel araştırmasında bir dönüm noktası oluşturur ve Barboni (1997) böyle doğar. Aralarında kırk beş yıl boyunca Napoli yakınlarındaki Aversa’da bir akıl hastanesinde tutulan ve yakın zamanda vefat eden sağır ve dilsiz Bobò’nun da bulunduğu bu oyunculardan bazıları toplulukla çalışmayı sürdürdü ve hala bu deneyimin önemli bir parçasını oluşturuyorlar.
Ortaya çıkan eserler –Pasolini’ye adanan La Rabbia, Guerra, Esodo, Gente di plastica, Racconti di giugno, Urlo, Il silenzio, Questo buio feroce, La Menzogna, Dopo la Battaglia, Orchidee, Vangelo, La gioia– öncekiler gibi, dünya çapında elliden fazla ülkede, aralarında topluluğun birçok yaratımının sunulduğu Avignon Festivali, Barselona Grec Festivali, Zürih Theater Spektakel, Viyana Festwochen, Montreal TransAmeriques Festivali, Venedik Bienali gibi tiyatrolar ve festivallerde seyircilerle buluştu.
Paris’teki Théâtre du Rond-Point, Milano’daki Piccolo Teatro, Roma’daki Teatro Argentina gibi birçok tiyatro düzenli olarak performanslarını sergiliyor. Yazılı bir oyuna dayanan tek eseri olan Enrico V, Kraliyet Shakespeare Topluluğu’nda sergilenmek üzere davet edilen tek İtalyan Shakespeare yapımıdır.
Vangelo (2016) adlı yapımı Zagreb’deki Hırvat Ulusal Tiyatrosu’nda, topluluk oyuncuları yanı sıra Hırvat oyuncular, dansçılar, müzisyenler ve bir koro ile İtalya Asti’de bulunan PIAM mülteci kampındaki mültecilerle birlikte gerçekleştirildi. Performansın iki versiyonu bulunuyor: İtalya’da Bologna’daki Teatro Comunale’de prömiyeri yapılan koro ve orkestra eşliğindeki opera versiyonu ve prömiyeri Lozan’da Vidy Tiyatrosu’nda yapılan drama versiyonu. Performansın müziği, bu bestesiyle Ubu Ödülü’nü kazanan Enzo Avitabile’ye ait. Son tiyatro eseri La Gioia’nın prömiyeri Mart 2018’de gerçekleşti, Delhi ve Bhopal’daki (Hindistan) Tiyatro Olimpiyatları’nda, Hong Kong Sanat Festivali’nde, Shizuoka’da (Japonya), Tunus’ta, İspanya’da, Portekiz’de sergilendi ve 2019–2020 tiyatro sezonunda turneye çıktı.
Pippo Delbono uzun yıllardır sinema dilini de araştırıyor. 2003 yılında İsrail ve Filistin’de gerçekleştirdiği bir turnenin ardından Venedik Uluslararası Film Festivali’nde gösterilen ve en iyi belgesel dalında David Di Donatello ödülünü kazanan Guerra’yı çekti. İkinci filmi Grido (2006), Roma Uluslararası Film Festivali’nde gösterildi ve Lecce’deki (İtalya) “Festa di Cinema del Reale 2016”da Bobò ve Delbono’ya “En İyi Yorum Ödülü”nü kazandırdı.
2009 yılında yönettiği tamamen cep telefonuyla çekilen ve Bologna Cinematheque tarafından filme aktarılan La Paura, 2009 Locarno Film Festivali’nin resmi seçkisinde yer aldı, Il Silenzio ve Questo Buio Feroce’nin film versiyonlarının da dahil olduğu Delbono retrospektifinde gösterildi. Haziran 2013’te Amore Carne (İsviçre’deki Nyon Film Festivali’nde Büyük Ödül) adlı filmi, 2011’de 68. Venedik Uluslararası Film Festivali’nde “Orizzonti” bölümünde yapılan özel gösterimin ardından İtalya ve Fransa’da dağıtıldı. Bu film Le Monde tarafından 2013 yılının en iyi filmlerinden biri olarak kabul edildi. Lara Fremder ve Giuseppe Baresi ile birlikte yönettiği kısa filmi Blue Sofa, Clermont Ferrand Festivali’nde büyük ödüle layık görüldü. Sangue, Ağustos 2013’te Uluslararası Film Toplulukları Federasyonu Ödülü’nü kazandığı 66. Locarno Uluslararası Film Festivali’nde, mansiyon ödülünü kazandığı Doclisboa Uluslararası Film Festivali’nde ve Halkın Büyük Ödülünü kazandığı Zagreb Film Festivali’nde gösterilen tek İtalyan filmiydi. Fransa Kültür Bakanlığı’nın talebi üzerine çekilen, Bobò ve Michael Lonsdale ile birlikte tamamen Versailles’da çekilen kısa film La Visite, Louvre’daki Film Art Festivali’nde tanıtıldı, Lisboa ve Rio de Janeiro’daki “Festival del Cinema del Reale”in en önemli ödüllerini kazandı.
2014’te Rochelle Festivali Delbono’nun tüm filmlerinin gösterildiği bir bölüm hazırladı ve 2016 Avrupa Kültür Başkenti Wroclaw’da (Polonya) Temmuz 2016’da aynı retrospektif sunuldu. İtalya, Fransa, Belçika, İsviçre’nin ortak yapımcılığını üstlendiği, Asti’deki PIAM kampındaki mülteciler tarafından yorumlanan son filmi Vangelo, “Giornate degli autori” çerçevesinde 2016 yılında Venedik Film Festivali’nde gösterime girdi. Film, Fransa’da prömiyer olarak Louvre Müzesi’ndeki 11. Uluslararası Sanat Filmleri Günleri’nde (JIFA) ve diğer uluslararası festivallerde gösterildi, ardından Fransız-Alman televizyon kanalı Arte’de yayınlandı.
Oyuncu olarak pek çok filmde rol aldı, bunların arasında Luca Guadagnino’nun Io sono l’amore (2009), Bernardo Bertolucci’nin Io e te (2012), Valeria Bruni-Tedeschi’nin A Castle in Italy (2013), Marco Risi’nin Cha cha cha (2013), Peter Greenaway’in Goltzius and the Pelican Company (2014), Giuseppe Bonito’nun Pulce non c’è (2014), Marco Danieli’nin Worldly Girl (2016), Toni D’angelo’nun Falchi (2017), Amos Gitai’nin Un tramway à Jerusalem (2018) ve Lucania’nin Gigi Roccati’sı (2019) sayılabilir.
Spoleto Teatro Sperimentale için Opera stüdyosu per Obra Maestra (2007), Poznan’daki Théatre Wielski’de (Polonya) Don Giovanni (2014), Napoli Teatro’da San Carlo, Cavalleria’da Rusticana (2012) (Prix Abbiati) ve Madama Butterfly (2014), Palermo’daki Teatro Massimo için Bach’ın la Passione secondo Giovanni’nin tiyatro versiyonunu (2017), Roma Operası için Pagliacci’yi (2018) yönetti. 2011 yılında Michelangelo Pistoletto’nun yönettiği, kentin korosu ve orkestrası ile meydandaki sarayın duvarlarına yansıtılan filmlerin yer aldığı bir festival olan Evento kapsamında Bordeaux’daki Place de la Comédie’de sunulan Rosso Bordeaux’yu tasarladı.
Aynı yıl Münih’teki Residenztheater Delbono’yu konuk yönetmen olarak davet etti: Erpressung (Şantaj), Compagnia Pippo Delbon topluğuna üye olmayan aktörlerle ilk yaratımıdır. 14 Ocak 2012’de Münih’te gösterime girdi ve tiyatronun repertuvarının bir parçası haline geldi.
Kemancı Alexander Balanescu ile birlikte Amore Carne, İtalyan şarkıcı Petra Magoni ve müzisyen Ilaria Fantin ile Sofokles’in Oidipus’u hakkındaki Il Sangue’yi, Napolili şarkıcı Enzo Avitabile ile Bestemmia d’amore’yi ve gitarist Piero Corso’yla birlikte Bernard-Marie Koltés ve François Koltés’in metinlerinin yer aldığı La notte konserlerini yarattı.
Ubulibri yayınevi’nden Barboni - Pippo Delbono Tiyatrosu’nu, Actes Sud’dan Mon Theatre (Romanya’da Teatrul Meu adıyla da yayımlandı), Récits de Juin ve Regards kitaplarını yayımladı. Les Solitaires İntempestifs yayınevinden Le Corps du’Acteur, Punto Aparte’den El Teatro de la Rabia, Garzanti Racconti’den Di Giugno, Barbès Corpi’den Senza Menzogna ve Dopo La Battaglia ve Edizioni Clichy’den Giovanni Senzani ile birlikte yazılmış olan Sangue isimli kitapları yayımlanmıştır. Başka yazarların Delbono’nun tiyatro ve sinema deneyimlerini anlattığı pek çok kitap da yazılmıştır. Gazeteci Gianni Manzella, 2017 yılında Edizioni Clichy yayınevinden çıkan The Chance of Joy adlı kitabı yayımladı: Bu kitap, Pippo Delbono’nun son yirmi yılda edebi bir biçimde anlattığı hikâyelerin yolculuğunu anlatan ve aynı zamanda Delbono’nun sanatı hakkında somut bir analizle sonuçlanan bir diyalogdur. 2018’de Actes Sud, Delbono’nun yakın zamanda Romancaya da çevrilmiş olan son “itiraf” kitabını yayımladı: Le Donne de Soi.
Diğer ödüllerin yanı sıra Barboni ile Ubu Özel Ödülü’ne, Guerra ile Eleştirmen Ödülü’ne, Gente Di Plastica ve Urlo ile Tiyatroda Yenilik Olimpiyat Ödülleri’ne ve 2009 yılında Polonya’nın Wroclaw kentinde Avrupa Tiyatrosu Yeni Gerçekler Ödülü’ne layık görüldü. Kemancı Alexander Balanescu ve Paris Operası’nın yıldızlarından Marie-Agnès Gillot’un katılımıyla gerçekleştirilen Dopo la Battaglia, 2011 Ubu “En İyi Oyun Ödülü”nü kazandı.
Eylül 2014’te Paris’teki Maison Rouge’da Ma mère et les autres sergisini sundu. 5 Ekim-5 Kasım 2018 tarihleri arasında Paris’teki Centre Pompidou, Pippo Delbono’nun çalışmalarına atfen L’Esprit qui ment adlı bir enstalasyon, bir film retrospektifi ve canlı performanslardan oluşan büyük bir etkinlik düzenledi. Etkinliğe bir ay boyunca 18.000 ziyaretçi katıldı. Bu yerleştirme, Brüksel’deki Musee des Beaux Arts’ta sergilenecek.
